AYDIN HASAN Ankara – İkili ilişkilerin normalleşmesinin yanı sıra Güney Kafkasya’da kalıcı barışın tesisi girişimleri açısından da önem taşıyan görüşmenin, 6-7 Ekim’de Prag’da düzenlenecek Avrupa Siyasi Topluluğu’nun ilk liderler toplantısı marjında yapılması ihtimali ağırlık kazandı.
Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi çabaları çerçevesinde iki ülkenin özel temsilcileri Serdar Kılıç ile Ruben Rubinyan, biri Moskova’da üçü de Viyana’da olmak üzere dört görüşme gerçekleştirdi. Bu temaslar, Erdoğan ile Paşinyan’ın Kurban Bayramı’ndaki telefon görüşmesi ile seviye yükseltti, Görüşme normalleşme sürecine yeni bir nefes kazandırdı, bölgede barışa yönelik beklenti çıtasını yükseltti.
Türkiye’ye davet geldi
Paşinyan, Erdoğan’ın Kurban Bayramı’nı kutlarken; Erdoğan’ın Paşinyan’a 24 Temmuz’da kutlanan Vardavar Bayramı için tebriklerini iletti. Erdoğan ile Paşinyan’ın 16 Eylül’de ŞİÖ Zirvesi nedeniyle bulunacakları Semerkant’ta yapacakları görüşme ile bayramda kurulan bu temas, Türkiye-Ermenistan arasındaki normalleşme çabalarını daha ileri bir boyuta taşıyabilecekti. Ancak Paşinyan’ın son anda zirveye katılmaktan vazgeçti.
Avrupa Siyasi Topluluğu’nun ilk liderler toplantısı, AB dönem başkanı Çekya’nın başkenti Prag’da 6-7 Ekim’de düzenlenecek. Toplantı, AB Liderler Zirvesi’nin öncesinde yapılacak. AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile AB dönem başkanı Çekya’nın Başbakanı Petr Fiala’nın imzasını taşıyan davet mektupları gönderildi. Davet edilen ülkeler içinde Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan da bulunuyor. Toplantı marjında, liderler arasında ikili görüşmelerin yapılması da planlanıyor. Ermenistan’dan gelen mesaj üzerine, Erdoğan’ın Prag’a gitmesi durumunda Paşinyan ile ikili görüşmenin olması ihtimali de öne çıktı. Ancak Erdoğan’ın Prag programı ile Paşinyan ile yapacağı görüşme henüz bir kesinlik kazanmadı. Erdoğan, “Paşinyan’ın oraya gelme durumu var. ‘Orada görüşebilir miyiz?’ diye bir düşüncesi olmuş, kendisiyle ayrıca görüşme durumumuz olabilir” demişti.
Beklenti yüksek
Azerbaycan ve Ermenistan sınırında 13 Eylül günü sabah saatlerinde sınırda yaşanan çatışma bölgedeki gerilimi yeniden yükseltmişti.
18 Eylül’de ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve kongre üyelerinden oluşan heyet de, Ermenistan’daki temaslarına başlamıştı. Pelosi, ziyaretinde Türkiye ve Azerbaycan’a yönelik suçlamalarda bulunmuştu.
Erdoğan ile Paşinyan’ın Prag’daki olası görüşmeleri, ikili ilişkilerin yanı sıra Güney Kafkasya’da barışın tesisi açısından da önem taşıyor. Türkiye, Ermenistan ile normalleşme sürecini Azerbaycan ile koordinasyon içinde yürütüyor. Bu nedenle Erdoğan ile Paşinyan arasında yapılacak bir görüşme, Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin yanı sıra Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri ve bölgesel açıdan da önemli hale geldi.
‘PAŞİNYAN YAPICI BİR TUTUM SERGİLEDİ’
Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın, NTV’de konuk olduğu programda, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerilime değinerek, “Bundan sonraki sürecin müzakerelerle yürüyeceğine inanıyoruz. Barış anlaşması birçok şeyi kapsayan kritik bir anlaşma. Ermenistan Başbakanı Paşinyan şu ana kadar yapıcı bir tutum sergiledi. Türkiye’nin rolü aşikar, bu süreçte biz her zaman Azerbaycan’ın yanında olmaya devam edeceğiz. Cumhurbaşkanımız, Paşinyan’la Prag’da görüşebilir. Biz Ermeni diasporasının barış sürecine katkı vereceğine inanıyoruz” dedi.