B3 vitamininin diğer adı niasindir. B vitaminlerinin hepsi birbirinden değerli ama bu ailede kalp damar hastalıklarının önemli risk faktörlerinden biri olan dislipidemide kötü kolesterolü düşürüp iyi kolesterolü yükseltmede, trigliseridi ve diğer bir risk faktörü olan homosisteini düşürmede faydalı olduğu için bu vitamin benim ayrıca dikkatimi çeker. Gelin beraber bu vitaminin tüm marifetlerine bir bakalım, eksikliği neden oluyor, belirtileri neler ve nelerde B3 vitamini var bir göz atalım.
Eksikliği ne zaman olur?
Beslenme bozukluğu: Batı tipi beslenenlerde yani paketlenmiş, işlenmiş, katkı ürünü bol, raf ömrü uzatılmış gıdalarla beslenen, abur cubur, fast food tüketen kimselerde sık görülür. Tahıl olarak sadece mısır ununu kullananlarda, fazla mısır tüketenlerde de görülebilir. Bunun nedeni mısırın çok az miktarda niasin içermesidir.
Kronik alkol kullananlarda B3 vitamini düşer. Ayrıca enflamatuar bağırsak hastalığı olanlarda, gluten enteropatisi dediğimiz çölyak hastalarında B3 vitamini düşüktür.
Bazı ilaç tedavilerinde
Kemoterapi tedavisi alanlarda, tüberküloz tedavisinde verdiğimiz izoniazid kullananlarda B3 vitamini düşüktür.
Eksikliğinde neler görülür?
Kaygı bozuklukları, yorgunluk, unutkanlık, depresyona eğilim, kolesterol ve homosistein yüksekliği, ağızda aft, yara iyileşmesinde gecikme, sinirlilik, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu görülebilir.
Faydaları nelerdir?
Kalp damar sağlığına olumlu etkisi vardır. Kan lipid seviyesini düzeltmede yardımcıdır. Homosisteini düşürür. Kalp krizi ve inme riskini azaltmada yardımcıdır. Bebeklikten itibaren beyin gelişimini destekler. Alzheimer, Parkinson, demans, kronik baş ağrılarına karşı koruyucu etkisi var. Parkinson hastalığında beyin hücrelerinin birbiriyle iletişimini sağlayan dopaminin üretimi bozulur. B3 vitamini beyinde bazal gangliyonlarda dopaminin sentezini artırır.
Tedaviye dirençli depresyon hastalarında B3 vitamin takviyesi tedavi yanıtını artırır.
Vücutta çevresel etkenlerle ve yaşlanmayla ortaya çıkan paslanma dediğimiz oksidatif stresi önlemede yardımcıdır.
Vücutta birikmiyor ama yüksek doza dikkat!
Takviye olarak alındığında flushing dediğimiz yüzde kızarmaya neden olabilir. Yüksek dozlarda alındığında ise histamin salınımına neden olarak kaşıntı, baş ağrısı ve ciltte kuruluk yapabilir. Mide ülseri, gastrit ve reflü şikayetlerini artırabilir.
Uzun süre ve yüksek dozda alındığında karaciğerde toksik etki yaratıp tip II diyabet oluşumunda da artışa neden olabilir.
Çok yüksek dozda kullanıldığında niasin makulopatisi denen makula ve retina kalınlaşması ve sonucunda bulanık görme ve körlük olabilir.
Nelerde B3 vitamini var?
Somon balığı, sığır ve kuzu eti, ton balığı, tavuk, hindi, kuşkonmaz ve buğday içinde bol miktarda bulunur.