Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerden etkilenen iller arasındaki Diyarbakır’da 1’i boş, 7 bina yıkıldı. 414 kişi hayatını kaybetti, 912 kişi de yaralandı. Yenişehir ilçesinde kentin ilk alışveriş merkezi olarak 1999 yılında hizmete giren, 4 katı alışveriş merkezi olup, 8 katı da 128 daireden oluşan 4 bloklu Galeria Sitesi’nin 1 bloku, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ilkinde yıkıldı. Sitede 89 kişi yaşamını yitirdi, 22 kişi de yaralandı. Diğer 3 blok da kontrollü şekilde yıkıldı. Yıkımın ardından başlayan enkaz kaldırma çalışmaları savcılığın yapacağı zemin etüdü incelemesi nedeniyle durduruldu. İş makinaları bölgeden ayrılırken, yapılacak incelemenin ardından enkaz kaldırma çalışmalarının süreceği öğrenildi. Mülk sahipleri de enkaz kaldırma çalışmalarının ardından alana park yapılacağı iddiaları üzerine aynı yere yeniden bina yapılması için ‘Galeria Mülk Sahipleri Platformu’nu kurdu.
‘BAŞKALARININ MAĞDURİYETİNİN ÜZERİNDEN PARK OLSUN DEMELERİ DOĞRU DEĞİL’
Mülk sahiplerinden Abdulkadir Aydın (65) yıkılan Galeria Sitesi’nin alışveriş merkezi bölümünde 2 sinema salonu olduğunu belirterek, “Birinin mülkiyeti bana aitti. Maalesef depremde o da yıkıldı. Savcılık kararıyla buranın çalışmaları durduruldu. Çünkü zemin etüt çalışmaları ve kolonların kesildiği iddiasından dolayı çalışmalar yapılıyor. Bu incelemenin ardından buradaki molozlar tekrar kaldırılacak. Biz burada büyük mağduriyet yaşadık. Birçok insanın tek mal varlığı burasıydı. Bu mağduriyetlere daha çare ve öneriler bulunmadan çevredeki iş yerleri ya da bazı binalarda kalanlar, önlerinin açılması için park önerilerinde bulunmuş. Bu kabul edilebilecek bir durum değil. Savcılık incelemesinin ardından bu zeminde tekrar yapı yapılabilir mi, yapılamaz mı, çıkacak incelemenin ardından bizim de önerilerimiz var. Bizim buranın tekrar eski duruma getirilmesi konusunda çabalarımız var. Bu konuyla ilgili bir platform da kurduk. Bu platformla Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, AFAD ve bakanlıklarla çalışmalarımız var. Şimdiden bazı insanların başkalarının mağduriyetinin üzerinden park olsun demeleri doğru değil. Bu toplumsal bir sorundur. Bu toplumun içerisinden yüzlerce insan mağdur olmuş. Bu mağduriyetlerin bir an önce giderilmesi için çalışma yapılması lazım” diye konuştu.
‘UYGUN KALİTEDE ZEMİNİ İYİLEŞTİREREK BİNA YAPMAMIZ MÜMKÜN’
Dicle Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Kavak ise Galeria Sitesi yapılırken gerek zeminsel gerekse temelsel alanda ve inşa esnasında yapılan hatalar nedeniyle yıkımın olduğunu ifade ederek, “Bu hatalar yapılmamış olsaydı bina şu an sağlam ve yerinde olacaktı. Kötü zeminde ve iyi zeminde de bina yapılması mümkündür. Uygun kalitede zemini iyileştirerek bina yapmamız mümkün. Bunu yapmamız maliyetleri artıyor. Galeria Sitesi’nde zeminsel sorunlar, alüvyal alan vardı. Yer altı suyunun hala temelde bulunması ciddi birtakım temel sorunlar yaratacaktır. Eğer tekrardan bina yapılacaksa zemin etüdünün detaylı bir şekilde yapılması gerekmektedir. Zemin etüdünün verilerine bağlı olarak alüvyal alanının tamamen temizlenmesi gerekiyor. Sağlam zemine inilebiliyorsa inilebilir. Oradaki yer altı suyunun mutlak suretle iyileştirilmesi lazım. Değişik yöntemlerle yerin altında sızıntı şeklinde veya bazı seviyelerde su olsa oradan uzaklaştırılması gerekiyor. Bunun yanı sıra eğer ki bunların imkanı mümkün değilse fore kazık yöntemi ile ana kayaya erişmemiz lazım. Ana kayaya eriştikten sonra fore kazıkları ana kayaya, temeli birbirine bağlayıp bir şekilde su basma tertibatını gerçekleştirmemiz lazım. Su basma tertibatından sonra uygun demir, uygun beton, uygun kalitede betonun dökülmesiyle çok güzel, sağlıklı bir şekilde bir bina olacaktır” ifadelerini kullandı.
Galeria Sitesi yapılmadan önce arazinin bataklık olduğu ifadeleri de soruşturma kapsamında hazırlanan bilirkişi raporuna da yansımıştı. Raporda bilgi sahibi olarak ifadesine başvurulan S.S.’nin, “Bu site yapılmadan önce arazide Yıldız Otoparkı, Yıldız Yazlık Sineması ve Yıldız Havuzu vardı. Arazi o zaman bataklıktı” sözlerinin de zemin değerlendirmesi konusunda oldukça önemli olduğu vurgulanmıştı. (DHA)